Karaciğer hücrelerine yerleşmeye eğilimli virüslerin birincil olarak karaciğerde yaptıkları inflamasyon sonrası oluşan karaciğer hücre harabiyete bağlı, sarılık, halsizlik, bulantı, kusma gibi belirtilerle seyreden akut sistemik bir infeksiyondur. En sık etkenler aşağıda sıralanmıştır.
- Hepatit A virüsü (HAV)
- Hepatit B virüsü (HBV)
- Hepatit C virüsü (HCV)
- Hepatit D virüsü (HDV)
- Hepatit E virüsü (HEV)
- Hepatit G virüsü (HGV)
- CMV, EBV, HS ve coxsackie virüsler
Bu virüslerin bazıları sadece akut hepatite yol açarken bazıları hem akut hem de kronik hepatite yol açabilir. Ayrıca oluşan hepatit tablosunun ağırlığına bağlı olarak ileri derecede karaciğer yetmezliğine neden olup hastanın yaşamın tehdit edecek boyutta infeksiyona neden olabilirler. Kronik hepatite yol açanlar ise ileri dönemlerinde eğer uygun şeklide tedavi edilmezlerse siroz ve hatta karaciğer kanserine dönüşebilir. Hepatit A ve Hepatit B için günümüzde aşılar mevcuttur ve çocukluk çağında ya da hastalığı geçirmemiş yetişkinlerde bu infeksiyonlara karşı aşılama hastalığa karşı koruyucudur ve mutlak yapılmalıdır.
Akut hastalık üç klinik formda görülebilir.
- Asemptomatik form (hiç belirti olmadan hastalığın geçirilmesi)
- Anikterik form (bazı belirtilerin olması ancak sarılığın olmaması)
- İkterik form (klinik belirtilerle beraber sarılığında olması)
Hastalığa yakalananlarda sarılık ile hastalığı geçirenlerde klinik dört aşama bulunur.
- İnkübasyon dönemi; Virüsun alınmasından hastalığın başlamasına kadar geçen dönem. Bu süre her virüs için farklıdır
Hepatit A virüsü 15 - 45 gün
Hepatit B virüsü 30 - 180 gün
Hepatit C virüsü 15 - 150 gün
Hepatit D virüsü 30 - 180 gün
Hepatit E virüsü 15 - 60 gün
Hepatit G virüsü 15 - 35 gün
- Preikterik dönem(erken prodromal dönem)
3 - 10 gün arasında sürer. Vücut ısısında hafif artış, kolay yorulma, halsizlik, kas ağrısı, bazen kusmanın eşlik ettiği bulantı ve karın ağrısı genel bulgularıdır.
- İkterik dönem
1 - 3 hafta arasında sürer. Koyu renkli idrar, deri ve gözlerde sarılık, dışkı renginde açılma ve karaciğer büyümesi başlıca bulgulardır.
- İyileşme dönemi
Hepatit virüsleri değişik yollarla bulaşabilir.
Hepatit A virüsü; fekal oral denilen dışkı-ağız yoluyla bulaşır. ötü hijyen koşulları hastalığın yayılması için en önemli faktördür.
Hepatit B virüsü; hasta bireylerden kan, vücut sıvıları ve cinsel yolla ayrıca kronik hepatit B'si olan anneden bebeğe doğum sırasında bulaşabilir.
Hepatit C virüsü; temel bulaşma kan yoluyla olur
Hepatit D virüsü; kan yol ile bulaşır ancak tek başına hastalık yapma özelliği yoktur. Hastalığın oluşması için kişinin Hepatit B virüsü infeksiyonu (akut ya da kronik) geçiriyor olması gerekir.
Hepatit E virüsü; dışkı - ağız yolu ile bulaşır.
Bu infeksiyonlar içinde özellikle Hepatit B, Hepatit C ve Hepatitt B ile beraber infeksiyon yapan Hepatit D kronik hastalık yapabilme özellikleri nedeniyle önem taşır.
Viral hepatitlerde tanı klinik ile beraber asıl olarak laboratuvar incelemeleriyle konulur. Yakınması olan hastalarda yapılacak olan uygun testler kısa sürede tanı tanıya gidilebilir.